Leo lacht als hij zijn nieuwe titel hoort. Collega Roy omschreef hem als de Tovenaar met Trillingen, toen Roy vertelde over de magie van rubber bij het veevoederbedrijf. Zelf blijft de magiër er nuchterder onder. “Bij toveren gebeurt er iets wat mensen niet begrijpen. Wat wij met rubber doen kun je ook zo omschrijven, maar eigenlijk valt het wel mee.” Desondanks snapt hij dat het spraakmakende verhaal leeft bij Roy. “Hij was beduusd omdat die directeur zo fanatiek was: ‘Dit móét nú opgelost worden!’" Maar, na inmiddels 34 jaar bij GMT controleert Leo te Hennepe één trilling zo goed als iedere andere: knikkende knieën.
Zijn bescheidenheid en ervaring willen echter niet zeggen dat Leo nooit meer onder de indruk is van zijn werk. “Wij kwamen bij een bepaalde afdeling van één van de beste autofabrikanten ter wereld, waar ze de bodems van de auto’s ontwerpen. Een enorm complex gebeuren. Ze werken met hydrauliek, een aandrijftechniek die vloeistof gebruikt. Daar stond direct een zwerm engineers om ons heen.” De knappe koppen moesten bepaalde metingen doen, maar door de trillingen door het hele gebouw waren de resultaten nooit nauwkeurig. “Dat moesten wij oplossen. Na even zoeken hadden we het gevonden.”
“Als je het goed wil meten”, zei Leo tegen de onderzoekers, “moet je de hydraulische systemen uitzetten. Dat bracht het risico met zich mee dat zij jaren aan onderzoeksresultaten zouden kwijtraken. Die engineers dachten natuurlijk dat ik gek was”, lacht de expert, voor hij vervolgt: “Na overleg bleek dat het systeem maximaal zeven minuten offline kon. Tijd genoeg om het probleem te vinden. Het lag niet aan het systeem zelf, maar aan een compressor ergens in het gebouw. De systemen konden weer aan, en die compressor hebben we gedempt. De volgende keer dat wij daar kwamen, zagen we niemand. Ik dacht: er zijn hier zo veel slimme mensen die alles van hun vak weten, maar voor dit probleem moesten wij speciaal uit Venlo komen. Dat is toch wel heel erg leuk.”
“Het werkt hetzelfde als springen op een trampoline."
Tientallen types trillingen
Na een leven lang toveren met ongewenste trillingen, weet Leo dat geen enkele vibratie hetzelfde is. “Het mooie van dit werk is dat we in allerlei verschillende branches komen. Daar leer je ontzettend veel van.” Zo belandde hij ook in de tegelindustrie, waar de klassieke vierkante stoeptegels geproduceerd worden, waar men dagelijks overheen loopt. “Door beton heel hard in een mal te trillen, wordt de dichtheid en kwaliteit van die tegels zo hoog mogelijk gemaakt. Dat doen ze door de trilfrequentie van de machine gelijk te laten lopen met die van zijn demper, snap je?” Waarschijnlijk snap je het niet. Gelukkig legt hij vervolgens even uit wat voor Leo zo logisch klinkt.
“Het werkt hetzelfde als springen op een trampoline. Spring je met zijn tweeën tegelijk, dan versterkt het de trilling en spring je hoger. Maar spring je om en om, dan remt het juist af. Voor die tegels springen er dus twee tegelijk, maar die intensiteit is schadelijk voor de demper. Die moeten producenten daarom om de zes weken vervangen, op zaterdag. Dat betekent: extra geld voor een monteur, en de laatste twee weken van die zes lever je een matig product af, omdat die demper niet meer naar behoren werkt. Wij hebben toen een rubberen demper ontworpen die niet slijt. Geen matige productie, geen extra monteur. Dat scheelt nogal wat.”
Van zijn trampoline-verhaal maakt Leo een sprongetje naar een andere bedrijfstak. “Lang geleden heb ik meegeholpen aan het ontwerpen van die trilplaten. Ja, die ene waarvan ze zeiden dat je door de trillingen kilo’s van afvalt. Maar het is eigenlijk ontworpen om verzuring uit de spieren te trillen.” De grote man weet nog een leuk verhaal over de door een Nederlander ontworpen machine. “We kregen te horen dat ‘ie niet werkt. Was het geëxporteerd naar Duitsland. Die zijn gemiddeld wat zwaarder dan de Nederlanders, dus daar moest een andere demper onder. Later hoorde we hetzelfde probleem, toen was het geëxporteerd naar Amerika.”
Ook al viel niemand af van de trilplaten, Leo werd kilo’s ervaring rijker. Het bracht hem per toeval zelfs weer in een nieuwe branche. “In die trilplaten zit een bepaalde demper, die een wybervorm heeft. Die pasten toevallig ook in verpakkingsmateriaal voor machines die van Nederland de wereld overgaan. Trilt zo'n machine onderweg te veel, dan kan 'ie namelijk ontregeld raken. Uiteindelijk hebben we voor die verpakkingsindustrie wel 100.000 van diezelfde dempers geleverd. Zoiets doorkruist elkaar dan toch, ook al is het een hele andere industrie.”
Wanneer een product zo soepel overloopt naar een andere industrie, is dat een flinke bonus. Het leukste vindt Leo echter om oplossingen te vinden die nog niet bestaan. “Stel, je bent een ontwerper en maakt een machine. Die machine werkt naar behoren, misschien zit er al een demper in. Toch kan een meting uitwijzen dat een andere demper verschil zal maken”, licht hij toe. “Voor de afdeling inkoop is dat een simpele aanschaf, maar voor de ontwerper van de machine betekent het veel meer. Zijn machine, waarvan hij de geestelijk vader is, werkt namelijk beter. Wij zijn geen dozenschuivers. Ons werk gaat niet om dempers verkopen, het gaat om problemen oplossen.”
Kennis doorgeven
Van het feit dat Leo de aangewezen persoon is om dergelijke problemen op te lossen, wil hij de komende jaren juist afstand nemen. Alhoewel een goochelaar zijn geheimen nooit prijsgeeft, gaat de tovenaar met trillingen dit wel doen. “Weet je wat het is met problemen oplossen? Als je ervaring hebt, denk je snel: dat doe ik zelf wel even. Want ja, als je het eerst aan iemand anders moet uitleggen…”, denkt hij hardop. “Maar ik ga bijna met pensioen. Dus hadden Roy en ik het erover dat ik mijn laatste jaren alle ervaring en kennis juist door moet geven. Daar ben ik nu vooral mee bezig.”
Daardoor kan de man die jaren op de voorgrond trad zich op andere zaken richten. “Ik ga meer doen met het ontwikkelen. Zaken waarmee GMT zich in de toekomst nog meer bezig kan houden. Ik zit nu bijvoorbeeld in een landelijk panel dat nadenkt over de trillingen in en rond treinrails. De oplossing daarvoor zal de wereldwijde denkwijze op dat gebied veranderen. We moeten die oplossing alleen nog vinden.” Als het ware moeten Leo en de andere denkers een remedie tevoorschijn toveren. Desondanks wil hij dit beeld voorgoed tastbaarder maken dan het lijkt, door erover te praten en enige verantwoordelijkheid aan de toeschouwer te geven: “Trillingen zijn ongrijpbaar. Je weet dat ze er zijn, maar ziet ze niet. Als wij bezig zijn en je denkt: Ik geloof het allemaal wel, bedankt hè… dan zal het altijd toveren lijken", besluit de technisch directeur van GMT.
Zorgen trillingen voor opschudding in jouw leven? Neem contact op of laat gerust onze telefoon trillen! 077-3872556
